Nghèo cũng phải cho Tèo đi học

Tranh: Họa sĩ Bút Chì - Đỗ Hữu Chí.

Đừng lấy luận điệu giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ra để chửi 1 tác phẩm trí tuệ của người khác nếu như mình còn không biết tiếng Việt nó trong sáng ở chỗ nào.

______________________

Báo Người Lao Động là cái báo mạnh mồm nhất trong việc chê cuốn "Sát thủ đầu mưng mủ" của họa sĩ Thành Phong với 2 bài báo toàn chê. Báo Tuổi trẻ với 3 bài báo, một bài vừa nửa khen nửa chê, vừa mở đường cho dư luận, một bài phân tích (có xu hướng khen) của 2 nhà ngôn ngữ học, một bài nói về việc cuốn sách bị thu hồi. Báo Thanh niên tôi không thấy bài nào. Ngoài ra còn rất nhiều các trang thông tin nhỏ lẻ khác cũng đưa tin.

Tôi chưa thấy một chuyên gia có bằng cấp (nghĩa là có học vấn và có tư cách để phát ngôn) chê cuốn sách này trên các phương tiện thông tin đại chúng. Với cái mạng internet rộng khắp, giờ đây bất cứ một tên cha căng chú kiết nào có máy vi tính nối mạng đều có thể lên facebook, lên các diễn đàn online mà phán như thánh. Rồi các tờ báo kiểu như NLĐ tha hồ mà lượm lặt những cái chê vớ vẩn đó để viết thành 1 bài báo. Trong 1 bài viết ngắn ngủn, chủ yếu là trích tranh vẽ cũng như trích lời của cuốn sách và lời của các "chuyên gia" trên mạng về cuốn sách, "nhà báo" Hàn Đông đã có thể kéo 1 cái tít rất kêu "Sát thủ đầu mưng mủ": Sách đại tào lao. Tôi hoàn toàn không hiểu bạn "nhà báo" này có suy nghĩ tí nào về cái tít của mình không, một khi chưa phân tích kĩ càng cũng như chưa tìm hiểu rõ nguồn cơn (ít nhất nếu bạn "nhà báo" ấy có tìm hiểu rồi cũng nên ghi ra trên mặt báo chứ) mà đã gắn cho cuốn sách ấy ba chữ đại tào lao nặng nề. Viết báo vài chữ, trích tranh và lời người khác từa lưa, đến tôi cũng có thể viết báo gửi cho NLĐ.

Tới bài báo thứ hai, NLĐ cũng chả khác. Cái bạn Y.Anh nào đó, phóng viên báo Người Lao Động, cũng trích dẫn lời của ông Vũ Hoàng Giang, phó Giám đốc Nhã Nam trả lời phỏng vấn trên trang của VTC. Bạn phóng viên này cũng chỉ trích dẫn vài câu của ông Giang, rồi bắt bẻ những câu đấy, bảo rằng ông đổ dầu vào lửa với lại xuyên tạc tục ngữ VN, rồi được dịp tiếp tục tha hồ đấm vào mặt cuốn sách bằng những từ kiểu như "nhảm nhí", "méo mó", "mất đi sự trong sáng của tiếng Việt", "đi ngược lại với truyền thống đạo lý" này nọ. Tôi cảm thấy thật là chán báo NLĐ.

Tôi sẽ không nói về chuyện giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ở đây. Chuyện đó có vẻ như tôi chả hiểu gì cả nhưng ai nói nghe cũng đúng quá. Tôi chả hiểu gì cả vì tiếng Việt mượn hàng đống từ vựng của tiếng Hán, rồi tiếng Pháp, rồi sau này là tiếng Anh, chưa kể nhiều tiếng khác. Rồi chính vì mượn hàng đống từ tiếng Hán như thế mà hàng đống người Việt đã, đang và sẽ dùng sai rất nhiều từ không phải là của mình, nhiều từ dùng sai đã thành từ dùng đúng. Hàng đống từ (may mà) còn được dùng đúng (nghĩa là nghĩa của từ đó không khác biệt lắm so với từ gốc trong ngôn ngữ gốc), vẫn đang bị hàng đống người dùng sai (mà không biết). Nói chuyện đó vào đây sẽ là 1 kiểu ngụy biện "cá trích đỏ" (red herring - nói lảng sang 1 chuyện chả hề liên quan để lái chủ đề tranh luận đi).

Báo chí giờ đây đã là một thế lực trong việc dẫn đường dư luận. Có những vấn đề về lối nghĩ, lối ứng xử, đạo đức, ... của cả 1 thế hệ sẽ được báo chí dẫn đường. Báo chí vì thế cũng cần có những người chỉ lối, là những chuyên gia và nhà khoa học, những học giả có kinh nghiệm, có thẩm quyền lên tiếng về các vấn đề lớn, kết hợp với tiếng nói của dư luận để định hướng cho cả một thế hệ những người trẻ đọc báo. Báo chí cần những người biết làm báo cũng như có ý thức đàng hoàng về việc làm của mình.

Tôi chỉ muốn nói ngôn ngữ là thứ luôn vận động, không cho nó vận động thì nó sẽ chết. Các ngôn ngữ chết (Latin, Sankrit (là tiếng Phạn ấy)) là những ngôn ngữ chỉ có thể dùng để các dân tộc khác nhau truyền bá thông tin với nhau, bởi lẽ từ vựng và ngữ pháp của những ngôn ngữ đó đóng kín rồi, không thêm vào, không bớt ra nữa.

Một ngôn ngữ sống là một ngôn ngữ khỏe mạnh và dồi dào sinh lực trong việc tiếp thu những cái mới. Một dân tộc muốn phát triển mạnh mẽ về học thuật là một dân tộc có một thứ ngôn ngữ sống lành mạnh, nghĩa là một ngôn ngữ sinh sản dồi dào nhưng đủ đề kháng để lọc bỏ những u nhọt, cũng như đủ tự tin để vượt qua sự bảo thủ để mà tiếp thu. Tiếng Nhật là một ngôn ngữ như thế, 200 năm trước người Nhật đã mang từ vựng khoa học từ các ngôn ngữ Tây phương mà phiên âm thẳng vào ngôn ngữ của họ, khác với chúng ta phiên âm từ tiếng Hán, rồi hãy nhìn xem họ đã trở thành 1 cường quốc như thế nào.

Tôi thật sự chán vì quyết định thu hồi này. Tác phẩm của Thành Phong - một họa sĩ trẻ, từng nhận được giải thưởng quốc tế, được biết đến với nhiều tranh biếm họa xuất sắc - khó có thể coi là một tác phẩm nghệ thuật hay văn học hay gì gì đấy mà những người nào đấy cho rằng phải như thế mới xứng đáng in thành sách, nhưng chắc hẳn không phải là 1 quyển sách rẻ tiền. Khi mà những quyển truyện ma vẫn có chỗ đứng trong các nhà sách nhỏ, khi mà những truyện cười dân gian đọc chả có gì mắc cười vẫn được Tuổi trẻ Cười đăng hàng tháng, khi mà truyện Trạng Quỳnh chơi xỏ Chúa Trịnh, sứ Tàu với nhiều câu lắm khi tục tĩu được in đi in lại hàng trăm ngàn lần (vốn là những mẩu chuyện nhỏ thể hiện cái bản tính trân quý những trò láu cá, khôn lỏi của người Việt mình) vẫn được phát hành, thì việc thu hồi quyển sách của Thành Phong thực sự là điều không hề công bằng. Việc liên hệ những câu nói vui đã được chọn lọc của giới trẻ (bằng chứng là không có câu nào quá tục tĩu được đưa vào sách) với những hình ảnh nhiều khi tạo nên những liên tưởng mới lạ, gây ra tiếng cười cho người đọc có thể được gọi bằng từ nào ngoài từ "sáng tạo". Quyển sách đúng là một tác phẩm lao động trí tuệ của Thành Phong. Sáng tạo là 1 vốn quý mà không phải người trẻ nào cũng có được, giờ đây bị vùi dập bởi một đám người mang đạo đức (có thể giả, có thể thật), nhưng chẳng hề ngồi xem xét kỹ càng mọi việc, chẳng buồn dùng đến trí tưởng tượng của mình mà cứ lao đầu vào dùng đạo đức (của mình) để phán xét. Thế có tức không?

___________________


Đầu óc hẹp hòi triệt tiêu trí tưởng tượng. Không khoan nhượng, lý thuyết tách rời khỏi thực tế, ngôn từ sáo rỗng, lý tưởng vay mượn, hệ thống cứng nhắc. Đó chính là những cái làm mình thực sự kinh hãi.

(Kafka bên bờ biển - Haruki Murakami - Dương Tường dịch)
___________________


Ôi, chán như con gián.

Trải nghiệm triết học (1)

CÓ CẢ MỘT ĐẠI DƯƠNG ĐÓNG BĂNG BÊN TRONG CHÚNG TA. Triết học là một lưỡi rìu.

Mọi thứ bạn tin đều đáng ngờ. Bạn đã bao giờ đặt câu hỏi một cách thật sâu sắc về mọi thứ chưa? Sự chấp nhận một niềm tin, mà không chút mảy may phê phán gợn lên trong bạn, được truyền cho bạn từ cha mẹ bạn, từ thầy cô giáo bạn, từ các chính trị gia và các lãnh tụ tôn giáo, đó là một điều nguy hiểm. Nhiều niềm tin chỉ đơn giản là một sự ngộ nhận. Một vài trong số đó lại là những lời lừa dối, được tạo dựng nhằm mục đích điều khiển bạn. Ngay cả khi những điều được truyền đạt đó là đúng, chúng cũng không phải là chân lý của bạn. Chấp nhận một điều mà không hề thắc mắc gì, điều đó biến bạn thành một con rối, một con người thứ cấp.

Niềm tin có thể truyền đạt lại. Kiến thức cũng có lẽ có thể truyền đạt lại. Nhưng sự minh triết không bao giờ có thể truyền đạt. Mục tiêu của triết học là đạt lấy sự minh triết. Mọi cố gắng nhằm truyền đạt triết học đều không mang tính triết học*.

Minh triết đòi hỏi phải biết thắc mắc những điều đáng thắc mắc, nghi ngờ những điều đáng ngờ. Vì chưng mọi thứ đều đáng thắc mắc và đáng ngờ, minh triết đòi hỏi phải thắc mắc và nghi ngờ mọi thứ. Đó chính là triết học: nghệ thuật nghi ngờ mọi thứ.

(Phần Một: Bắt đầu vào triết học)

Daniel Kolak và Raymond Martin (2006) Trải nghiệm triết học (The Experience of Philosophy) 6th edition. New York, Oxford: Oxford University Press.

____________________

*: Trying to hand down philosophy is unphilosophical

____________________

Đây là quyển sách đầu tiên tôi mượn về từ thư viện.

Nguyên bản tiếng Anh của lời mở đầu phần một là một đoạn văn ngắn rất gợi hứng. Mục tiêu của đoạn văn hướng tới đó là kêu gọi mọi người hãy biết thắc mắc. Chữ "question" và "questionable", tôi dịch bằng cả 2 từ: đáng ngờ và đáng thắc mắc. Xét về mặt cảm quan cá nhân, tôi thấy nếu chỉ chuyển nghĩa bằng 1 từ tiếng Việt, nó không mang lại đầy đủ ý nghĩa cho mục tiêu của triết học.

Tôi chợt nhớ về "Thế giới của Sophie", quyển sách triết học đầu tiên tôi đọc trong đời, năm tôi 13 tuổi. Nhà triết học Alberto luôn nói với Sophie rằng, trẻ con là những triết gia bẩm sinh, vì chúng luôn thắc mắc, các triết gia thực thụ là những người vẫn còn giữ được niềm hân hoan thơ trẻ và tươi mới đó vì họ luôn nhìn thế giới quanh mình bằng một con mắt lạ lẫm và luôn đặt câu hỏi. Hầu hết, khi người ta lớn lên, chúng ta đều tự ngộ nhận rằng mình biết đủ rồi và tự cho mình cái quyền tỏ ra quen thuộc với thế giới này. Hệt như một chú học trò giỏi toán tỏ vẻ khinh người trước một thầy giáo già đã học toán, làm toán và dạy toán hơn 30 năm; chúng ta cũng y như vậy. Chúng ta sống trên đời vài chục năm thế mà đã tự cho rằng mình biết hết vạn sự ở cái thế giới già cỗi này, thông tuệ hết mọi phức tạp tinh vi của cái xã hội đã hình thành hàng chục ngàn năm nay. Bằng cách đó, chúng ta tự tước đi của mình cái quyền ngạc nhiên về thế giới.

Nhiều nhà nghiên cứu đã viết rằng về bản chất, dân tộc Việt Nam là một dân tộc ít có tư duy triết học. Giáo sư Trần Đình Sử một lần phân tích câu chuyện dân gian Thầy bói xem voi (bấm vào link để xem) đã nhận xét tâm thức dân tộc Việt thiếu một tầm triết lý, nếu so sánh với các dân tộc lớn Trung Hoa, Ấn Độ... Tôi đã từng quan sát trong số các bạn bè mình, tôi cũng thấy nhiều khi có một sự thiếu nghiêm túc khi đề cập đến các khái niệm hình thành nên tư duy về bản chất của mọi thứ trong cuộc sống quanh ta.

Các bạn tôi giờ đây hầu hết đều đang học năm thứ nhất đại học. Ở Việt Nam, các bạn sẽ phải cày bừa để vượt qua được cái môn gọi là chủ nghĩa Mác - Lênin. Có trường gọi đó là học triết học, có trường gọi là học chính trị. Về phần mình, tôi nghĩ đó không phải là một môn triết học. Đừng tưởng ở các nước tư bản phương Tây, Các Mác không được đánh giá cao. Mác được đại học Cambridge bình chọn là nhà tư tưởng đứng đầu của thiên niên kỉ, làm thay đổi bộ mặt của xã hội cũng như nhận thức của nhân loại về lao động. Thư viện trường tôi đang học có cả một tủ các tác phẩm của Mác và Ăng-ghen. Dạy sinh viên về tư tưởng của những người vĩ đại đặt nền móng cho lý tưởng mà đất nước đang theo đuổi là một việc làm không có gì sai trái, thế nhưng làm sao có thể gọi đó là một môn triết học cho được khi mà sinh viên thậm chí còn không có ý muốn tìm hiểu gì về bản chất các mối quan hệ sản xuất là như thế nào.

Tôi nhận thấy ngay từ việc nhảy thẳng vào Mác mà dạy, bắt đầu từ những năm đầu cấp 3 trong môn GDCD mà không cho thấy một quá trình phát triển tư duy của nhân loại đã là một thất bại to lớn của cách dạy triết học (mặc dù là sơ cấp) ở nước ta. Tôi không hề biết sinh viên chuyên ngành triết học sẽ học như thế nào, nhưng một đất nước mạnh phải là một đất nước hiểu mình đang làm gì, và sinh viên, kể cả kỹ sư, bác sĩ, nhà giáo, nhà khoa học, nhà kinh tế, chưa kể nhà lãnh đạo, những cái đầu tương lai của đất nước, cần phải ít nhất có một hiểu biết nhất định về triết học, vì triết học không chỉ là một môn học về nhân loại đã tư duy những gì và như thế nào mà còn là một môn học dạy người ta phải biết tư duy những gì và như thế nào.Việc tước bỏ những Plato, Aristotle, Kant, hay tất cả những người trước Mác và sau Mác khỏi kiến thức của đại đa số học sinh sinh viên chính là một cách làm thui chột bản năng tò mò và thắc mắc, chẳng khác nào việc tước đi tinh thần triết học khỏi những bộ óc tương lai này.

Ghi chép về những thứ chán òm

Tối nay là lượt trận cuối cùng của mùa giải 2010-2011 của English Premier League. Một mùa giải trôi qua như mọi mùa, nhưng đối với tôi, nó vô cùng đáng nhớ và đặc biệt, một phần cũng bởi đây là năm học cuối cùng.

Không biết từ lúc nào tôi có một cái cảm giác về sự tương đồng về mùa bóng này của Arsenal đối với năm học của tôi, một kiểu giác quan thứ sáu thôi, không có bất kỳ một lý do rõ ràng nào, thuần túy cảm giác. Có lẽ cảm giác đó đến với tôi từ đầu năm học.

Khi mà tôi hy vọng vào một mùa bóng thành công của Arsenal, cũng là tôi đang tin tưởng vào một năm học tốt đẹp. Một năm học 12 tốt đẹp đối với tôi có nhiều nghĩa, và tôi cũng có đủ cơ sở để tin như vậy. Tôi cũng có đủ cơ sở để tin vào một năm thành công của Arsenal, khi mà cho tới tận tháng 2, người ta vẫn nghĩ Arsenal có thể giành tới 4 chiếc cúp.

Thế mà bây giờ, Arsenal đang lết bết giành nhau cái hạng 3 EPL với ManCity và phòng truyền thống cũng không có thêm một chiếc cúp nào. Còn tôi bây giờ thì đang ngồi ở nhà, chống cằm, ngáp ngắn ngáp dài nhìn về 2 kì thi phía trước.

Tôi đã tính đủ đường, trong những con đường của tôi, kỳ thi đại học siêu siêu chán và nhảm luôn nằm ở phương án cuối cùng, khi tất cả những kế hoạch trước đó đều đổ bể. Tôi hoàn toàn không mong đợi việc mình sẽ thi đại học lắm, ít nhất là mãi đến tận gần cuối tháng 3. Không phải tôi sợ, tôi chả sợ gì cả, tôi chỉ không thích. Tôi làm không tệ bài thi NTU của mình và đã luôn nghĩ mình sẽ có một vé sang Sing học Vật liệu. Thế nhưng tôi vẫn không đậu vì cái điều quái quỷ gì đó mà tôi cũng chẳng hề biết, chẳng ai nói tôi biết, y hệt như chẳng ai hiểu vì sao van Persie bị đuổi ở Nou Camp và tại sao lại có cái chuyện không tưởng mà Sczcesny và Koscielny làm ở Wembley vào những ngày tháng 2.

Nhưng tôi hiểu, mùa bóng đã khép lại, còn cuộc phiêu lưu của tôi thì vẫn còn tiếp diễn. Hai thứ đó không có gì giống nhau hết, tôi không thể đánh đồng làm một. Tôi vẫn còn những hy vọng của riêng mình và vẫn còn những con đường mới cứ mở ra liên tục.

Cuộc chơi vẫn chưa hết.

_______________________

Hôm qua tôi xem "500 days of Summer", một cái phim mà từ khi Star Movies giới thiệu là sắp chiếu, tôi cứ nhấp nha nhấp nhổm muốn xem.

Rõ ràng rành rành đó là một phim hài, dễ thương, với Joseph Gordon-Levitt (Tom) và Zooey Deschanel (Summer) (thiệt tình tôi muốn xem cũng vì khoái Joseph Gordon-Levitt trong Inception). Phim làm tôi cười được, cười nhẹ nhàng, vui vẻ, sảng khoái. Ít nhất là cho tới khi gần hết phim.

Thế nhưng, khi xem tới gần hết phim, khi Summer làm đám cưới, trong khi còn lại gần ba mươi ngày nữa mới đến cái mốc "500 days", tôi tự hỏi, người ta còn có thể kể cái gì nữa cho tôi trong câu chuyện này. Cái kết khiến tôi khá bất ngờ.

Tôi phải công nhận đây là một phim hay, không nhảm nhí, không cường điệu, không ba xạo, tuy thế, tôi không thích. Tôi không thích cái kết cục, không thích cái tình thế của Tom. Những thứ không thích đó không tránh được, vì nó thực quá.

Khi xem phim này, tôi thực sự không nghĩ tới ai cả, nó không gợi cho tôi về bất kỳ ai cả. Chỉ có con số đếm "500" làm tôi nhớ lại ngày trước tôi với bạn đếm số ngày của chúng ta. Tới một ngày, bạn phát chán, không thèm đếm nữa, nhưng tôi thì vẫn cứ đếm. Rồi cũng tới một ngày tôi cũng phát chán. Rồi cái ngày tôi quyết định bỏ hình ảnh của bạn ra khỏi đầu tôi, tôi cũng chả cần biết (và tới giờ cũng chả cần nhớ) hôm đó là ngày thứ hai trăm mấy. Chỉ có gợi thế thôi, chứ phim này thật sự không gợi cho tôi về ai cụ thể hết.

Tôi nhận ra trong cuộc đời có rất nhiều thứ chúng ta không thích. Đúng thế, không ai thích được hết tất cả mọi khía cạnh của cuộc đời. Không thích nhưng không tránh được, vì nó là bản chất rồi.

Tôi cũng nhận ra rằng, bị đặt một cách thụ động vào những điều không thích dù sao cũng dễ chịu hơn là phải chủ động làm điều mình không thích. Chủ động là đã có quyền được lựa chọn, hoặc làm hoặc không, nếu làm thì hoặc qua loa, hoặc cẩn thận, và phải chịu trách nhiệm về việc mình làm. Cái việc phải chịu trách nhiệm về việc mình làm mà mình không hề thích nó khiến tôi thấy phát ốm.

Nhưng tôi cũng thấy được nếu ai cũng làm toàn điều mình thích thì sẽ tới lượt cái xã hội này phát ốm. Phải có sự cân bằng trong việc làm những điều mình thích và (tự nguyện cũng như bắt buộc) làm những điều mình không thích chút nào. Nói ra thì cao cả nhưng nó thật sự là như vậy, chỉ có như vậy mới không làm tổn thương những người khác, tổn thương cái xã hội, cái nền văn mình và cái hành tinh này.


(ghi chép thế này không vụn lắm nhưng cứ thích để vào "Ghi chép vụn" - chả tổn thương ai cả)

Đại giang đông khứ

Ca sĩ: Alan - phim Xích Bích


Hán Việt
Khán đại giang đông khứ 
lãng hoa đào tẫn thiên cổ anh hùng
Tiếu chỉ điểm giang sơn 
thị phi thành bại câu hôi phi yên diệt
Thử địa nhất vi biệt thanh sơn cựu vũ sơ hiết
Hào tình khước hướng thùy thuyết
Ky ngộ nan xa đông phong thả tạm tá
Lưu niên tự thủy túc ấn nan trọng điệp
Xích bích nan biện phong lưu vân tán xử
Chích thặng hạ đương thì minh nguyệt uổng hải khoát thiên không
Cố nhân bất tằng nhập mộng kỷ độ tịch dương hồng vãn chung
Phân cửu tất hợp hợp cửu tất phân
Tạm ký thiên địa chi gian địch hữu nan phân
Đa tình ứng tiếu ngã hoa phát sinh
Đãn vi quân cố độc trầm ngâm chí kim
Nhất thì du lượng nhất hồ tửu vạn cổ tiêu trầm
Nhân đạo thị phân cửu tất hợp hợp cửu tất phân
Hòa nhĩ chung tu nhất biệt thu nguyệt xuân phong tàn tuyết
Uổng hải khoát thiên không cố nhân bất tằng nhập mộng
Kỷ độ tịch dương hồng vãn chung


Phân cửu tất hợp hợp cửu tất phân
Tạm ký thiên địa chi gian địch hữu nan phân
Đa tình ứng tiếu ngã hoa phát sinh
Đãn vi quân cố độc trầm ngâm chí kim
Nhất thì du lượng nhất hồ tửu vạn cổ tiêu trầm
Nhân đạo thị phân cửu tất hợp hợp cửu tất phân
Hòa nhĩ chung tu nhất biệt
Phân cửu tất hợp hợp cửu tất phân
Tạm ký thiên địa chi gian chủ khách nan phân
Đa tình ứng tiếu ngã hoa phát sinh
Đãn vi quân cố độc trầm ngâm chí kim
Nhất thì du lượng nhất hồ tửu nhung mã nhất sinh
Nhân đạo thị phân cửu tất hợp hợp cửu tất phân
Nhân sinh túng sử nhất biệt thiên nhai cộng thử minh nguyệt

Dịch (nguồn:http://quan4.net/dai-giang-dong-khu-alan.html)

Nhìn dòng Trường Giang chảy về Đông, 

bọt nước nhấn chìm bao anh hùng thiên cổ

Cười chỉ khắp giang sơn, 

thị phi thành bại cũng chỉ là làn khói tà

Chính nơi đây ta đã dã biệt, núi xanh còn đó mưa vừa dứt

Tấm chân tình biết tỏ cùng ai

Cơ hội khó cầu, mượn tạm gió đông

Năm tháng trôi qua tựa dòng nước dấu ấn cuộc đời khó in lại trùng điệp

Xích Bích khó phân bởi nơi đây như gió thoảng mây trôi

Chỉ còn lại vầng trăng từ nghìn xưa phí hoài trời biển bao la

Không thể gặp cố nhân dù trong giấc mộng, sắc hoàng hôn hồng đỏ đã lên bao lần, tiếng chuông đêm

Phân ly lâu ắt có ngày tái hợp, tái hợp rồi tất cũng phân ly

Tạm dừng chân giữa trời đất bao la, kẻ thù hay bằng hữu thật khó phân biệt

Người đời cười ta si tình và mái tóc đã điểm bạc

Nhưng theo ngươi, ta phải cô độc trầm ngâm đến tận bây giờ sao

Du, Lượng cùng thời, rượu một bình, chìm vào thiên thu

Quy luật cuộc sống là hợp rồi tan, tan rồi lại hợp

Đến cuối cùng chúng ta cũng phải chia ly, trăng thu gió xuân tuyết tàn

Phí hoài trời biển bao la, không thể gặp cố nhân dù trong giấc mộng

Sắc hoàng hôn hồng đỏ đã lên biết bao lần, tiếng chuông đêm

Hợp rồi tan tan rồi lại hợp

Tạm dừng chân giữa trời đất bao la, kẻ thù và bằng hữu thật khó phân biệt

Người đời sẽ cười ta đa tình và mái tóc đã điểm bạc

Nhưng theo ngươi, ta phải cô độc trầm ngâm đến tận bây giờ

Du, Lượng cùng thời, rượu một bình, chìm vào thiên thu

Quy luật cuộc sống là hợp rồi tan, tan rồi lại hợp

Đến cuối cùng rồi chúng ta cũng sẽ phân ly

Hợp rồi tan tan rồi lại hợp

Tạm dừng chân giữa trời đất bao la, kẻ thù và bằng hữu thật khó phân biệt

Người đời sẽ cười ta đa tình và mái tóc đã điểm bạc

Nhưng theo ngươi, ta phải cô độc trầm ngâm đến tận bây giờ

Du, Lượng cùng thời, rượu một bình, cả đời trên yên ngựa

Quy luật cuộc sống là hợp rồi tan, tan rồi lại hợp

Đời người dù có chia ly dù tới chân trời cũng ở dưới cùng một vầng minh nguyệt

Nếu như "Le Festin" trong Rattatouille là bài hát làm mình mê tiếng Pháp, thì "Đại giang đông khứ" chính là bài hát làm mình mê tiếng Trung Quốc. Mình nghe "Đại giang đông khứ" suốt cả năm mười một, mỗi lần nghe, giống như có một dòng điện chạy qua người, rất kích thích. Thằng Cao Huân là người giới thiệu, nó search đâu đó rồi mang một đống nhạc Alan vào cho mình nghe, trong đó lại có "Đại giang đông khứ" trong OST của Xích Bích.

Bằng cái mớ kiến thức rời rạc về thơ cổ Trung Hoa, mình dòm trong lời Hán Việt thì nhận ra lời thơ của Tô Đông Pha trong từ điệu Niệm Nô Kiều:

Đại giang đông khứ

Lãng đào tận thiên cổ phong lưu nhân vật.

Cổ luỹ tây biên,

Nhân đạo thị Tam Quốc Chu Du Xích Bích

và của Tào Tháo trong Đoản ca hành (kỳ 2):

Thanh thanh tử khâm

Du du ngã tâm

Đản vị quân cố

Trầm ngâm chí kim.

(Cổ áo xanh xanh
Rầu rầu lòng ta
Chỉ vì ngươi
Mà ta trầm ngâm cho đến nay)

Mây trắng

- Bên kia sông có gì hở cha ?

- Bên kia sông có đường đất đỏ

có ruộng mía trỗ cờ trắng xoá

những vườn đầy quả ngọt những đồng hoa.

- Có bươm bướm không cha ?

- Có, có rất nhiều bươm bướm.

Con thì thầm trong hơi thở mạnh

- Sông rộng thế làm sao sang được ?

Cha ôm con vào lòng, con bé bỏng của cha

- Bên kia sông nhiều bướm nhiều hoa

rồi cha con ta sẽ tìm được con đò

đi sang bên ấy.

(Nói với con cuối năm - Lưu Quang Vũ)

Tôi sống trong những ngày tôi hát

Những khúc ca vang mãi không ngừng

Hơi thở tôi dồn dập

Máu tôi trào dâng

Linh hồn tôi như hóa thành một thiên thần có đôi cánh trắng.

Con người bé nhỏ

trong thành phố không màu

trước một chiếc cầu

không thể đi qua

(Những chiếc lá rơi - Lưu Quang Vũ)

Tôi không muốn nói về những điều không thể

Cuộc đời tôi không trọn vẹn, tròn đầy

Tôi đang sống và tôi vẫn đang trẻ

Nỗi buồn tôi xôm xốp tựa đám mây

Và niềm vui ào ạt như rừng cây

Trong một ngày nổi gió

Cuộc đời này

Có lúc tôi đi dạo

Thả bộ nhìn ngắm thời gian

Có lúc tôi thử tìm cách chơi

Như một con mèo vờn với cái lon rỗng

hót váng lên dù là cá

gầm vang lên dẫu là chim

(Không đề đất - Nguyễn Thế Hoàng Linh)

Cuộc đời này

Hình như

Tôi chưa tìm cách sống.

Tên mục tử chăn đàn cừu trắng trên những đám mây nỗi buồn - niềm vui của tôi

Hắn bảo:

-Những con cừu đã ăn hết cả mây rồi

Chúng bắt đầu rơi xuống đất

Nhưng tôi gạt phắt:

-Những con cừu đã trở thành mây

Người nhìn đi

Chúng đang bay trên trời.

Trên ngày tháng, trên cả niềm cay đắng

Thơ tôi là mây trắng của đời tôi.

(Mây trắng của đời tôi - Lưu Quang Vũ)

Nỗi lo sợ

Con mèo nhỏ.

Nó bước đi trong làn sương. Bàn chân tròn tròn có những cái núm đệm mềm mại khe khẽ giẫm lên những hạt sương long lanh óng ánh. Cái mũi nó chốc chốc lại hếch lên, ngửi ngửi, chốc chốc lại cúi xuống, ngửi ngửi. Đồng tử trong con mắt trong veo như thủy tinh của nó giãn ra hết cỡ. Một đôi mắt tròn xoe. Nó bước đi trong làn sương.

Nó bước đi, tịnh không một tiếng động. Chậm rãi, chậm rãi, nhẹ nhàng, nhẹ nhàng. Bốn cái chân nhỏ, thanh thoát, quý phái đứng trên bốn cái đệm, khoan thai, đủng đỉnh giẫm lên đâu đó trên mặt đất thấm đẫm sương.

Nó dừng lại bên bờ rào, cúi xuống hít ngửi rồi ngoạm nhấm nháp vài cọng cỏ. Nó đứng lại, khum xuống tròn tròn như một túm bông bên khe đá dùng cái lưỡi liếm một ít nước. Rồi chính cái lưỡi thô ráp ấy được nó dùng để liếm láp bộ lông vàng của mình.

Nó là một con mèo vàng, đi trong làn sương.

___________________

Con mèo khẽ nói với Schrödinger:

- Chuyện gì xảy ra nếu tôi là nửa con mèo chết và nửa con mèo sống.

- Mày sẽ không còn là một con mèo sống nữa, cũng chẳng phải một con mèo chết. Hàm sóng là một sự chồng chập giữa 50% mèo sống và 50% mèo chết. Nhưng đấy là hành trạng biểu diễn của hệ, còn mày, mày hoặc sống hoặc chết.

- Ai đảm bảo tôi hoặc sống hoặc chết? Ai là người quan sát?

- Mày chính là người quan sát của mày. Trạng thái của mày độc lập với việc quan sát. Nếu mày hiểu ta đang nói gì.

Con mèo lắc đầu, và kêu "Meo". Việc tôi sống hay chết thuộc về 2 vũ trụ khác nhau.

___________________

Con mèo trèo lên một cái cây cao thật cao. Nó bắt đầu lo sợ.

Sinh tồn là bất an.

Con mèo cảm thấy nó muốn đọc Kierkegaard.

___________________

Mọi người đều biết một thực tế là có những chân lý cảm xúc mang tính chủ quan. Tôi yêu con mèo của tôi, nhưng đấy không phải là chân lý tôi đòi hỏi mọi người chia sẻ. Sự hờ hững của mọi người không có nghĩa là chân lý ấy không đúng - với tôi.

(Dave Robinson - Introducing Kierkegaard - NXB Trẻ)

___________________

Bạn cũng lo sợ như tôi chứ? Nỗi sợ là một điều thường trực.

Tôi muốn nói với bạn rằng: có lẽ chúng ta có những nỗi sợ giống nhau.

Tôi và bạn có cả một tuổi trẻ phía trước. Trước mắt, cứ nắm tay mà bước đến phía trước, bạn nhé. Bạn yêu quý của tôi.