Lỡ trận gió đầu thu

Lại tranh của Mai Trung Thứ

   Em đứng nhìn
ngỡ mình lỡ trận gió đầu thu.
   Mặt hồ trong
dày đặc lớp sương mù.
   Mây trong nội
đùn ra ngoài cửa biển.
   Gió trên ngàn
cuốn theo đường chân hươu.

   Khiên chu trung lưu
dập dềnh trên hồ thẳm.
   Nắng thu tràn
thêu hoa dệt gấm.
   Trận gió thu
qua rồi không trở lại.
   Em lỡ làng
thấy mất cả mùa thu.

   Mùa thu cũ
vẫn còn vương hương tóc.
   Nước dưới cầu
vẫn chảy đều như trước.
   Cơn gió muộn
khóc vội qua kẽ song.
   Mùa hè lơ lửng
có gì nữa mà mong.
   Mùa thu mới
tỏa mùi qua ổ trúc.
   Nấm mọc lên
ồ ạt trên gỗ mục.
   Hồ xanh hơn
tưới mát cả rừng thông.
 

Nhờ lặt hoa tàn mới tường ngọc rụng
Nhân nguyệt rủ tỏ hẵng khỏi khêu đèn.*


______________

Nguyễn Trãi:
Lặt hoa tàn, xem ngọc rụng
Soi nguyệt xủ, kẻo đèn khêu.

Thị phi nào đến cõi yên hà

Ngày thứ Bảy, mình dậy sớm rồi nằm trên giường đọc linh tinh một mớ cãi nhau của các bác về Darwin mà thấy rất mệt mỏi. Rồi mình đi đến Viện. Lúc ló đầu vào metro, tàu suýt chạy, nhưng một cụ thấy mình chạy tới nên lấy cây gậy nhấn nút giữ tàu cho mình. Mình chỉ kịp vội chạy qua rồi nói cảm ơn.

Như thường lệ, buổi sáng sớm thứ Bảy, hầu như chỉ có một mình mình ở Viện. Mình bật nhạc đỏ volume thật to, như lí do đã trình bày trên facebook là vì lab mình có trào lưu bật nhạc đỏ tăng năng suất lao động (thật ra chỉ có mình và Alissa là chơi, Sung Hwan vẫn chuyên cần với nhạc HQ), rồi bỏ đi làm vài việc lặt vặt.

Buổi trưa mình đi ăn bún chả ở tiệm VN, tiện mua bánh mì xá xíu về tối ăn. Đi về ngang một tiệm trà Nhật nên ghé vào mua tí tiễn trà. 

Buổi tối ngồi ở nhà đọc Nguyễn Trãi:

Am trúc hiên mai, ngày tháng qua, 

Thị phi nào đến cõi yên hà. 

Bữa ăn dầu có dưa muối, 

Áo mặc nài chi gấm là. 

Nước dưỡng cho thanh đìa thưởng nguyệt, 

Ðất cày ngõ ải rãnh ương hoa. 

Trong khi hứng động bề đêm tuyết, 

Ngâm được câu thần dắng dắng ca.

Ở nơi lều trồng trúc, hiên trồng mơ (mai), mà ngày tháng trôi qua. Chuyện thị phi nào đến được cõi vốn chìm trong khói sông này. Tới bữa thì ăn dưa muối, quần áo cần gì gấm thêu với lụa là. Ta giữ cho nước thanh ngoài đìa (trì, tức ao) để mà xem trăng. Ta cày cho đất khô và thông khí để mà ươm hoa. Trong khi đêm tuyết, hứng bỗng nổi lên. Nhờ vậy, ta ngâm được câu thần mà đắc chí cứ ca mãi không thôi.

Bản Ngôn chí số 3 này chép theo phiên của Trần Trọng Dương. Một số từ tra từ sách của anh Dương:

– ngõ = cho, từ cổ, như "ngõ hầu". 

– ải = đất khô và thông khí.

______________________________

Buổi sáng mình thức dậy, ăn müesli, đọc Nichijou rồi đi đến Viện. Buổi tối mình tắt bơm, đổ nitơ lỏng vào bình và đi về nhà. Trên đường về nhà, mình học tiếng Pháp qua podcast hoặc tiếp tục luyện truyện ngắn Cây Xuân. Ít nhất cần có một sự lặp đi lặp lại nào đó để giữ đầu óc được tỉnh táo. Giống như Sung Hwan mỗi buổi chiều đều đi ăn hamburger. 

Ngày tháng qua tròn ba nguyệt.

Nỗi bất an là cơn chóng mặt của tự do

(credit: ảnh là ảnh của tay tếu táo nào đã ghép hai bức khác nhau của bác Igor Siwanowicz)

Bác Kier đã nghiền ngẫm và đẻ ra câu ở trên. Đối với bác Kier, cuộc đời là những sự lựa chọn đớn đao, quặn thắt con tim, bởi vì ta có quyền tự do tuyệt đối để lựa chọn. Lựa chọn tôn giáo là một lựa chọn kinh khủng khiếp của cuộc đời, hem chỉ đơn giản là chỉ để vào nhà thờ nghe con nít hát thánh ca, hay vào chùa ngồi coi cá bơi, nghe chuông gió. Lựa chọn giết người như anh Ras của bác Dos là một lựa chọn đầy tính triết học, lấy Napoléon làm khuôn mẫu chứ không phải trẻ trâu ghẹo ghệ nhau xách mã tấu ra chém. Lựa chọn thế này hay thế kia, thế nào thì cũng sẽ tệ, ngươi đều sẽ hối hận. Đó là bác Kier nói. Nhưng vẫn phải lựa chọn.

Và một chỗ khác (sách ẩn dưới lá Hagakure) lại có dạy: Đến ngay cả khi mà ngươi nắm chắc phần bại, thì vẫn hãy tấn công. Trí huệ hay kỹ năng đều không giúp ích được gì nữa. Bậc nam tử không nghĩ đến chiến thắng hay thất bại. Bậc nam tử lao thẳng vào cái chết. Khi đó mới tỉnh được mộng.

Hả???

Tháp chuông nhà thờ lớn Lausanne

Khi mình đứng trên tháp chuông nhà thờ lớn Lausanne, mình đã ngắm nhìn thành phố đồi núi và thung lũng xinh đẹp đó, từ phía Tây với những ống khói công nghiệp, cho tới mạn Nam với bờ hồ Geneva, tự hỏi mình sẽ còn gặp thành phố này một lần nữa hay không.

Lúc đó chuông nhà thờ đổ ngay cạnh bên mình. Đó là lần đầu tiên trong đời mình đứng nghe chuông nhà thờ trên tháp chuông.

Sáng đó mình đi lang thang ở cái thành phố nằm giữa thung lũng, núi đồi và hồ nước. Lausanne cực kì khó xác định phương hướng, dù mình hoàn toàn không phải đứa mù đường. Mình đến nhà thờ chính tòa vào khoảng cuối giờ sáng, một cách bất ngờ vì mình không ngờ được là lối mình đi lại tình cờ dẫn mình đến nhà thờ. Tối hôm trước đó, khi cũng đi lang thang theo hướng ngược lại, mình cũng đã ra tới rìa nhà thờ. Leo lên tháp chuông Lausanne tốn 5 franc thì phải. Trên đỉnh tháp, trời đầu đông và bắt đầu lạnh, nhưng cũng không lạnh lắm. Chuông đổ rất to, suốt gần 10 phút, nhưng vì không phải giờ đặc biệt nên chỉ có chuông chính đổ.

Một thành phố đẹp và lắt léo. Năm năm ở ngoài đảo (và về xứ nóng) khiến mình thấy mọi thứ ở cựu lục địa thật là khác biệt.

Sau đó mình đi xuống theo lối ra chợ. Đường từ nhà thờ xuống chợ đi qua một cái cầu thang như trong ảnh, của bạn nào đó tên Rama chụp, đăng trên wikipedia (source).