Đáng lẽ mình nên về trước một tuần. Trong khi việc xong hết rồi, đáng lẽ cần về, mà lại chẳng thể về được.

Khi có vấn đề, mình thường cố gắng giải quyết vấn đề. Đến khi nào kiệt sức thì đi ngủ. Nhưng đó là những vấn đề mình giải quyết được, còn những vấn đề mình không thể làm gì được thì mình chỉ muốn đi ngủ, để không phải lo nghĩ nữa, và hi vọng khi thức dậy thì mọi việc sẽ ổn hơn chút xíu. Nhưng có những khi thức dậy thì mọi việc còn tệ hơn lúc chưa ngủ, hoặc đang không có chuyện gì cả đột nhiên lại có chuyện.

Khi mình nghĩ tới bạn mình đau khổ, mình cũng thấy đau trong lòng. Đau lắm, nó nhói lên. Giống như có những lần mình nghĩ về cái đau khổ của em mình chịu, hoặc về chuyện hai con mèo con qua đời mấy năm trước, hoặc chuyện ngày xưa có lần mình nằm nghĩ về chiến tranh Việt Nam xong mình thấy đau khổ quá (rất nhảm nhí). Cái đau đó khác với những cái đau khổ nội tại mà mình tự trải qua, khác như thế nào thì không nói được, nhưng cảm được. Tạm gọi là cái đau của tha nhân, cái đau của người ngoài, tiếp nhận theo kiểu empathy. Cái đau này nó dựa trên hệ quy chiếu là cái đau của chính bản thân mình từng trải qua, nhưng nó không giống cái đau của bản thể, nó là cái đau của người ngoài quy chiếu lên bản thể. Vì mình là cái bản thể không thể hiểu được chính xác cái đau của người khác (không ai biết chính xác được người khác đau như thế nào, xin chào bác Wittgenstein), mình chỉ hiểu được qua những cái đau của mình có thể trải nghiệm được.

Mình chỉ muốn viết ra cho bạn mình đọc được biết là mình luôn muốn ở cạnh bạn lúc đau khổ. Chúng ta hãy ở cạnh nhau, nỗi đau sẽ vơi bớt, không nhiều thì ít. Yêu bạn nhiều.

Thuyền chèo đêm nguyệt sông biếc

Coi lại phim Only Yesterday có cái cảnh con nhỏ nhân vật chính hồi lớp 5 ngồi đổi đồ ăn với thằng bạn kế bên lúc ăn trưa. Coi cảnh này mình thấy vui xong tự nhiên mình nhớ lại tất cả những đứa mà hồi đi học mình từng ngồi kế. 

Năm lớp 1 lần đầu tiên vào lớp thì bố dắt vào rồi để mình ngồi cạnh một thằng tên là Tường. Sau khi phụ huynh về hết thì thằng này bắt đầu ngồi khóc. Mình nhìn nó rất ngạc nhiên, kiểu như giờ thì mình sẽ hỏi ủa có cái mẹ gì mà bày đặt khóc. Mình chỉ nhớ thằng này nói ở nhà ba nó không cho nó đọc truyện đôrêmon, còn lại mình không nhớ nhiều lắm. Phần sau của năm lớp 1 hình như cô giáo có chuyển chỗ mình đâu đó xuống gần cuối lớp vì hồi đó mình vẫn chưa phải đeo kính. Ngồi kế đứa nào thì mình quên mất rồi. Năm lớp 2 và lớp 3 học cùng một lớp, không xáo lại, nhưng cũng không thể nhớ được là ngồi kế ai. Những đứa ngồi xung quanh như Huy Tân hay An Chi hay Đan Thanh hay Hoàng Kha gì đó thì còn nhớ mang máng chứ đứa ngồi cạnh thì nhất quyết không nhớ nổi. Năm lớp 4 và lớp 5 cũng cùng một lớp nhưng chỉ nhớ được là năm lớp 5 ngồi kế một con nhỏ tên là Lê Kha, hơi điệu và suốt ngày bắt mình chỉ bài toán cho nó.

Lớp 6 thì đầu tiên là ngồi kế thằng Khánh Hưng, sau đó thì ngồi kế Quỳnh. Lớp 7 ngồi kế thằng Hồng Quân và suốt ngày nói bậy với nói nhảm tuổi dậy thì. Lớp 8 ngồi kế Vân Anh, trước mặt thằng Đạo và thằng Nguyên thì ngồi trong góc. Lớp 9 thì ngồi kế một con nhỏ mà mình quên mất tên rồi, Lớp 9 mình ngồi đầu bàn, đầu bàn bên kia là Hạnh, tính ra thì kêu là ngồi kế Hạnh cũng tạm chấp nhận.

Lên lớp 10 là năm duy nhất mình không ngồi kế ai vì cái lớp xếp chỗ quá tâm linh nên mình ngồi ở cái dãy bàn sát cửa sổ, có 4 cái bàn đơn xếp hàng dọc nên có 4 đứa coi như ngồi một mình. Thằng GC ngồi cuối dãy ôm cái thùng rác còn mình ngồi đầu dãy để ghi điểm danh. Nếu tính là mình ngồi đầu bàn thì đầu bàn bên kia là Hoàng Như. Năm lớp 11 và 12 thì bàn mình 3 đứa là mình, Thanh Long và Châu Trị; mình ngồi kế thằng Thanh Long. Chỉ có thay đổi là lớp 11 thì ngồi giữa lớp đầu dãy của nguyên đám con trai. Còn lớp 12 thì bày đặt lấy lí do "chăm chỉ học hành" để 3 đứa chuyển lên đầu lớp ngồi cho vui. Mình ngồi trước mặt Thư với Hoàng Như, còn hai thằng kia ngồi trước mặt Hạnh với Thu Oanh.

Chả biết ghi ra đây làm gì nhưng ghi ra thấy vui vui.

_____________

Anh Shouguo có mơ ước là làm xong postdoc lấy 4 paper rồi về TQ làm giáo sư. Vậy nên anh đang cày như điên để lấy 2 paper nữa cho kịp. Tuần trước mới nói cho mình biết là người yêu kêu sang năm phải xong để về. Anh Shouguo thích chơi tem, mà chỉ tem TQ thôi, tem khác không chơi, thích viết thư pháp và viết chữ rất đẹp. Mình với Shouguo là hai đứa không có tiền nhưng suốt ngày đi coi tranh với tượng cổ Á Đông bán đấu giá toàn mấy trăm ngàn franc. Mấy lần còn kéo nhau đi vô mấy cửa hàng đồ cổ, để kiếm tranh Nhật và tượng TQ với Đông Dương cổ để nhìn và hỏi giá cho vui. Thật ra cũng có mấy cái trong tầm, nhưng dĩ nhiên là vẫn tiếc tiền nên không bao giờ mua. Anh Shouguo dĩ nhiên là ăn lương postdoc ở Thụy, nhưng tháng nào cũng gửi hết tiền về nhà, "để trả nợ", nhưng ai biết nói thật hay nói giỡn.

Đôi khi mình suy nghĩ vì sao anh Shouguo lại thân với mình, dù hơn mình 6 tuổi. Có khi vì mình biết về tranh Nhật và thơ cổ TQ. Có thể lại là vì anh Shouguo lớn lên ở nông thôn TQ, còn mình ở ngoại thành Sài Gòn nên dù gì cũng có nét chung. Anh Shouguo kể cho mấy đứa châu Âu rằng hồi nhỏ ảnh đi tát mương bắt cá này nọ thì tụi kia không hiểu, nhưng mình thì ít ra cũng có khái niệm.

_____________

Nhiều lúc mình muốn nhớ lại nhiều thứ hồi còn nhỏ, nhưng có những thứ mình không thể nhớ được, vì kí ức lạc đâu mất trong vỏ não rồi. Có khi mình nằm mơ thấy, nhưng đến khi tỉnh dậy, nếu nhớ được thì mình vẫn khá hồ nghi, vì mình không rõ đó là thật do mình nhớ lại, hay là não mình lừa mình. Ví dụ như nếu mình cố nhớ về Quỳnh năm lớp 6 thì mình không thể nhớ nhiều được, chỉ nhớ là Quỳnh tròn tròn và dễ thương chứ không thể nhớ được lúc đó ngồi kế Quỳnh như thế nào, nói cái gì. Mình chỉ nhớ được Quỳnh từ năm lớp 9 tới khi lớn, lúc kí ức đã rõ hơn và chơi với nhau nhiều hơn. Hoặc cũng có thể nói là cái đống hormone cơ thể mình tiết ra ở tuổi dậy thì đã thay đổi não mình. Từ năm 12–13 tuổi trở về trước, giống như trong truyện nhóc Nicolas, thế giới của đám con trai là một thế giới tách biệt. Và trong cái thế giới đó, mình không suy nghĩ và quan sát theo cách mình suy nghĩ và quan sát như khi mình lớn lên. Mình chỉ tập trung vào những cái mình quan tâm và hấp dẫn theo một tiêu chí nào đó. Mình không thể nhớ những cái bao quát, những chi tiết xung quanh, những cái mà sau này nếu nhớ lại sẽ mang tính gợi rất nhiều.

Hồi còn nhỏ, mỗi lần đi sinh nhật bạn hay gì đó, khi bố đón về, lúc nào bố cũng hay hỏi: ở đó có bao nhiêu đứa, hay một số chuyện đòi hỏi quan sát bao quát. Lúc còn nhỏ, thường mình sẽ không bao giờ nhớ được hay để ý có bao nhiêu đứa, mình cũng không ước đoán được, vì đó là những cái mình không quan tâm. Thường thì bố sẽ nói đại loại là những cái đó thì phải để ý chứ.

Khi lớn lên, những cái quan sát bao quát, ước đoán đó đột ngột mình có được một cách dễ dàng. Có thể mình học được từ những lần bố hỏi, hoặc do não mình phát triển và trưởng thành hơn, hoặc có thể cả hai.

____________

Có hai câu thơ Nguyễn Trãi hay:

Thuyền chèo đêm nguyệt sông biếc
Cây đến ngày xuân lá tươi.

Đọc lên nghe thích.

Ngày 10: cuốn sách mà khi nhìn nó tôi nghĩ tới 1 người khác

(Dành cho ai chưa biết tôi đang viết về cái gì, đây là trò chơi 30 ngày viết về sách theo các tiêu chí của riêng tôi: http://quihien.blogspot.com/2012/08/30-cuon-sach.html)

- Anh gặp chuyện gì không may à?

- Không, tôi chỉ vừa chia tay một người.

Tôi đã nói quá đỗi chân thành. Và thản nhiên, ngay cả khi cậu bé thấy những giọt nước mắt. Tôi không suy nghĩ một chút gì, bình yên ngủ trong niềm thanh thản dịu êm và trong sáng nhất.

(Kawabawa, Vũ nữ Izu - Nguyễn Lương Hải Khôi dịch)

Hôm nay tôi đọc lại trên mạng bản dịch Vũ nữ Izu của Kawabata do Nguyễn Lương Hải Khôi dịch từ nguyên tác tiếng Nhật, thấy hay hơn hẳn so với lần đọc bản dịch sứt sẹo từ tiếng Nga trong một cuốn tuyển tập truyện ngắn của mẹ.

Đó là một câu chuyện dễ thương và đẹp quá đỗi của Kawabata. Và dĩ nhiên nó được viết ở đây vì nó, nhất là đoạn nhân vật "tôi" chia tay với cô bé Kaoru, gợi cho tôi nhớ tới BQ.

Tôi phải nói đó là một trong những cuộc gặp gỡ tuyệt vời, kỳ lạ và quan trọng nhất đời mình. Từ những cuộc đi bộ giữa lòng Sài Gòn, khoảng thời gian ngồi trên xe bus, những cuộc trò chuyện, những buổi học ở Idecaf, tôi như được đánh thức khỏi giấc ngủ triền miên. Tôi trở thành tôi như bây giờ là chính từ thời gian đó.

Thành phố Sài Gòn này gắn bó với tôi bởi rất nhiều kỷ niệm, trong số đó có chính những kỉ niệm từ những cuộc gặp gỡ này. Tôi không biết gọi là gì những lần đi bộ trên đường Pasteur, hay từ Lê Thánh Tôn ra Lê Lợi để chờ xe bus số 3, một đứa con trai 15 tuổi đi với một cô gái 16, trò chuyện về những điều mới lạ. Tôi nghĩ đó chỉ là những rung cảm gắn bó đầu đời, chứ chẳng phải tình yêu gì. Cái không khí đó là một không khí trong lành và khai sáng. Bảo Quyên đem tới cho tôi những trải nghiệm đầu tiên về nghệ thuật, về những bức tranh, và về rất nhiều nét đẹp khác của cuộc sống và của thành phố mà trước đó tôi chưa hề rớ tới.

Rồi sau hơn nửa năm, chúng tôi không gặp nhau nữa. Những người bạn chia tay nhau, rồi biến mất khỏi cuộc đời nhau, theo một nghĩa nào đó và một mức độ nào đó. Trong suốt một thời gian, khi nghĩ đến sự biến mất này, tôi chỉ nghĩ đến truyện ngắn "Con voi biến mất" của ông Haruki. Con voi và người quản tượng đột ngột biến mất khỏi sở thú, không vì lý do gì. Nhân vật "tôi" là người duy nhất chứng kiến việc đó, và kể lại cho người bạn gái mới quen của mình rằng: kích thước của con voi và người quản tượng đột ngột trở nên mất tính cân đối, con voi nhỏ lại, hoặc người quản tượng to ra, hoặc cả hai việc xảy ra đồng thời. Rồi họ biến mất.

Giờ thì nghĩ lại, tôi thấy thanh thản và nhẹ nhàng, chợt nghĩ rằng nếu có thể lấy lòng biết ơn của mình ra và biến nó thành một vật hữu hình, tôi sẽ biến nó thành một vuông vải trắng và phơi trong một buổi chiều đầy nắng và gió thu.

Rồi tôi nghĩ, cứ thả tùy duyên. Duyên hết sẽ tan. Duyên tới sẽ hợp.

Cư trần lạc đạo thả tùy duyên.

Phật Hoàng Trần Nhân Tông

______________

Đọc "Vũ nữ Izu" bấm vào đây http://60s.com.vn/timkiem/v%C5%A9%20n%E1%BB%AF%20izu/0/0.aspx
Có 7 phần nhỏ, đọc rất nhanh.

Gỗ mun ở quán bột chiên

Chiều nay đi ăn bột chiên ở cái hẻm trên đường Thống Nhất gần trường Phan Tây Hồ với con Quỳnh mừng nó thi xong, cộng với việc ngồi nghe nó than vãn có con nào đổ nước vào làm lem bài thi vẽ màu nước của nó. Đó là cái tiệm bột chiên có cái chú bán bột chiên hài hài, ngoại giao tốt mà đã lâu rồi không ghé vào ăn lại (cũng phải 3 năm rồi) do thằng Đạo la chỗ này bán mắc quá. Cái tiệm bột chiên nằm trong hẻm, ghế ngồi bên dưới mấy tán cây, trong xanh mát mẻ dễ chịu.

Ngoài chuyện con Quỳnh hẹn bốn giờ chiều bốn rưỡi mới tới cộng với việc nó than vãn thì nhìn chung là vui. Chú bán bột chiên tóc muối tiêu vẫn hài như xưa. Lại còn phát hiện có một cuốn "Gỗ mun" của Kapuscinski đang đọc dở nằm trên cái ghế đẩu cạnh bên cạnh, chắc của chú bán bột chiên đọc.

Chuyện phát hiện chú bán bột chiên hài đọc sách Kapuscinski làm mình rất vui. Lần sau sẽ tới chỗ này ăn nữa. Giá vẫn là 13 ngàn một dĩa, không hiểu hồi đó thằng Đạo la mắc là mắc chỗ nào.

Phải em sao

[Cao Huân]

Đúng, tiêu đề hoàn toàn vô nghĩa, nhưng ghép những chữ cái đầu lại sẽ thành 1 cụm từ đã quá đỗi quen thuộc : PES.

PES là một nghệ thuật, người chơi PES là một nghệ sĩ. Câu nói ấy hoàn toàn không chút sáo rỗng, nếu biết rằng bấm L2+analog R sang phải thì cầu thủ sẽ đi cua, đè L2 mà ấn analog R thì cầu thủ sẽ dít banh qua người đối phương, còn dại dột bấm 1 lúc analog L+R thì từ nghệ sĩ bạn sẽ biến thành kịch sĩ sân cỏ (Không tin thử đi rồi biết).

Chơi PES, nghĩa là ta đang tham gia vào một sân khấu hoành tráng (thường thì) kéo dài từ 10-15' với 22 nghệ sĩ trên sân, 20 trong số đó sẽ thể hiện đươc chính mình thông qua người chơi. Khi gamepad được cầm lên thì cũng là lúc giây phút phấn khích tột đỉnh sắp bắt đầu. Những tiếng la ó cứ thế vang lên như một khúc ca trầm bổng, những ly trà đá vơi dần sau những màn uống nước ăn mừng, mà thường là không kéo dài lâu vì trọng tài PES thổi việt vị rất lạ.

Vài dòng viết lách chỉ để nhớ về 1 thời oanh liệt mà không thể thiếu vai trò lãnh đạo của tiệm PES đối diện trường...

Phải, chính tiệm PES ấy, nơi mà những chàng trai Hôi cười Hóa 08-11 đã tìm thấy lý do hàng ngày đến trường của mình, nơi làm họ xao động những lúc 7h45 sáng thứ 5 vì không biết nên ở lại lớp sinh hoạt CN với thầy Tân Hoàng hay tranh thủ qua làm 1 ván (vì thường là thầy không hay sinh hoạt lắm), nơi mà những câu nói bất hủ được xướng lên như "Chuyền khó... cho mày lên trình" hay "Đỏ hả, vậy chuồi Robben trước cho tao" cũng như "Không sao, đội mình thẻ đỏ cho nó bước ngoặt, 1 hồi mình thắng chắc", nơi ẩn chứa một thế giới ảo mà thủ môn Wojciech Tomasz Szczęsny cao đến 220cm... Đối với mỗi người, quán PES có 1 ý nghĩa khác nhau, sẽ không bao giờ viết sao cho đủ.

Tự hỏi: Biết bao giờ mới được mặc lại bộ đồng phục, chạy ào từ lầu 2 xuống, băng qua đường, dừng lại trước xe bánh mì+xôi ( nay đã thêm bánh ướt và bánh Malaysia) dặn cho con nhiều thịt đừng lấy ruốc khô, lững thững bước vào chốn thiên đường trong con hẻm nhỏ yên lặng đây?

Đấy là lúc nên tiếc nuối chứ nhỉ?

Singapore, 20h35 - 22/7/11. Một ngày mưa và đêm nồng ẩm.

P.S.: Chị PES có fb nhớ add em. Thương nhớ nhiều.

(from Facebook của Cao Huân)