Chuyện bất ngờ như nước chảy

Nằm ngủ trưa, tôi mơ thấy mình đột ngột phải đi. Tự nhiên tôi gói hết đồ đạc tống vào va li và cùng hai con mèo Espeon và Umbreon chạy ra sân bay. Vài giờ sau tôi đã ở trên một thành phố, một vùng đất lạ. Tôi hoàn toàn không biết mình ở đâu. Tôi không có khái niệm tôi đã đáp xuống ở đâu cả. Tôi chỉ biết rằng, mình vừa đi từ Olivine đến đây, đâu đó trong vùng Unova.

Chúng tôi nhìn quanh, tự hỏi mình đang ở đâu vậy. Umbreon thoáng chốc đã vụt vào bóng tối. Espeon thì ngồi yên nhìn. Olivine không phải nhà mình, đột nhiên giờ đây tôi thấy nhớ về Olivine như là nhớ về nhà vậy. Có vài người lạ đứng ở xa. Tôi nghe họ nói ngôn ngữ của mình, bèn đến hỏi han. 

Tôi nói tôi cần đến thành phố X. Họ bảo, hãy bắt một chiếc taxi mà ra phi trường.

Nhưng tôi vừa từ sân bay ra mà. Lẽ nào trở lại?

Tôi đi lang thang. Trong một ngôi nhà bên đường, người ta đang bày biện một bữa tiệc. Có một người đàn ông có khuôn mặt quen đang ngồi nói cười với mọi người. Tôi tới gần và hỏi cách tới thành phố X. Anh bảo hãy đi ra sân ga, hoặc đón một chuyến xe, sẽ nhanh hơn đi máy bay nhiều. Tôi chợt nhớ, ôi thôi, tôi bỏ lại cả đống thứ ở Olivine mất rồi. Tủ sách của tôi, nồi niêu xoong chảo của tôi. Nhưng rồi tôi chợt an ủi, nhưng tôi sẽ trở lại Olivine trước tháng 6 rồi mới về nhà mà.

Tự nhiên xuất hiện một người họ hàng của tôi trong bữa tiệc. Tôi hồ như không ngạc nhiên chút xíu nào về sự có mặt của anh ở đây. Chẳng hỏi chào vồn vã, chẳng tay bắt mặt mừng, kiểu như đây là chuyện ắt phải xảy ra không sớm thì muộn vậy. Anh dẫn tôi vào nhà và mở máy vi tính để tôi tìm tàu và xe.

Duy Espeon thì vẫn lững thững đi theo, không nói một lời. Nó chỉ quan sát. Còn Umbreon biến đâu mất tăm.

Tôi tỉnh dậy và chợt thấy vô cùng thú vị trong lòng. Có chuyện gì đó mới mẻ và bất ngờ đang xảy đến. Tôi lọt vào một chuyến du hành mới trong chuyến hành trình dài dằng dặc của mình. Bất ngờ thay, tôi chưa chuẩn bị gì cả. Espeon hẳn cũng vẫn bối rối lắm, dù nó biết mọi chuyện. Umbreon thì phớt lờ, nhưng tôi biết, chuyện gì xảy đến mà nó chẳng vui.

Tôi ra khỏi cửa nhà, trời đã nhá nhem, phía Bắc Olivine này vẫn lạnh căm. 

Xa nhìn bên cõi trời mây

Chị ơi em thấy một cây liễu buồn.

- Thanh Tịnh -

Thế là tôi cùng Umbreon đi vui vẻ với nhau vào trong đêm tối. 

Ngụ ngôn của đất

Inrasara

I
Không ít bạn trách tôi mất giờ cho thơ tiếng Chăm
có bao lăm kẻ đọc? Rồi sẽ còn ai nhớ?
nhưng tôi muốn lãng phí cả đời mình cho nó
dù chỉ còn dăm ba người
dù chỉ còn một người
hay ngay cả chẳng còn ai!

II
Một câu tục ngữ – một dòng ca dao
nửa bài đồng dao – một trang thơ cổ
tôi tìm và nhặt
như đứa trẻ tìm nhặt viên sỏi nhỏ
(những viên sỏi người lớn lơ đãng dẫm qua)
để xây lâu đài cho riêng mình tôi ở
lâu đài một ngày kia họ ghé đụt mưa – chắc thế!

III
Hoa tỏa mùi hương
không ai ngửi – hoa thả hương vào gió
chim cất tiếng hát
không ai nghe – nhạc bay khắp không gian
lòng anh mở trao
em không nhận – tình anh rồi tàn rữa.

IV
Bằng lăng nở tím đồi tuổi thơ
rừng đi mất rồi
đồi hoang trọc
có lẽ cho riêng tôi trong chiều cô độc
bằng lăng trụi nhánh tàn – vẫn gượng nở hoa.

V
Như cái ngoái nhìn của đứa con ra trận
khi cất xong mái ấm cho mẹ già
như cái ngoái nhìn của kẻ chân tu
khi xây xong ngôi chùa cho người thiện tín.
anh nhà nông lãng tử
lên đường và nhìn ngoái lại đám ruộng lúa đang trổ đòng đòng

VI
Biển đã nói gì với bờ, khi bờ mãi ôm mang biển?
cảm ơn bờ rộng vòng tay bao dong
ong đã nói gì với hoa, khi hoa cho ong nguồn nhụy?
cảm ơn hoa mở lòng ban phát
cây đã nói gì với đất, khi cây cho đất bóng râm?
cảm ơn đã cho bài học về nhận
và ta
ta nói gì với nhau, khi ta cho nhau bàn tay, bờ môi, ánh mắt?
anh sẽ nói gì với em?
em sẽ nói gì với anh ?

VII
Đám cây non vội vươn lên khoảng xanh
mà rễ chưa cắm sâu vào đất
chỉ cần một cơn bão rớt
cũng đủ làm chúng run bấn lên.

VIII
Đồi nắng cũ trống huơ
tiếng mõ trâu thôi gõ
rừng còn đâu cho trâu đi hoang?
xưa đeo mõ trâu làm nhăn nhó
nay đường trắng trơn
nhớ tiếng mõ – trâu buồn.

IX
Có nước da hơi sáng – em chối mình là Chăm
mới ít tháng tha phương – anh không nhận Việt Nam
vì tự trọng – Karl Jaspers không cho mình người Đức
Henry Miller chối từ Mỹ – bởi chán ghét chiến tranh
giữa không nhận và chối từ kia cách nhau trời vực

X
Một ánh nhìn của cha
nửa nụ cười của mẹ
và hai bàn tay diệu vợi của em
giữa mênh mông màu nắng quê hương
hỏi tôi còn tìm thiên đường đâu nữa?

Iliad (1)

Iliad (2): Hịch của Agamemnon và lời hát của Homer (quyển 2)
Iliad (3): Hector dòm thấy thằng em quá hèn nhát nên đã chửi ra sao (quyển 3)
Những người khổng lồ: về phim Troy, tôi có dịch 1 đoạn (rất ngắn) Iliad quyển chót


Đằng sau Achilles, nữ thần bỗng xuất hiện,
Ngăn chàng lại, tay nắm những lọn tóc nâu
Ngoài chàng ra, Thần không cho ai thấy hình thù.
Nhìn Athena, chàng kinh ngạc thốt ra những lời có cánh:
"Con gái Zeus, cưỡi những đám mây bão táp,
Người hiện ra giữa lúc tên vua này
Thốt những tiếng mạ nhục tới ta đây
Ta sẽ trừng trị thói xấc xược, xin chứng giám!"
Buông lời đáp, Nữ thần với đôi mắt xám:
"Dịu tâm lại, hỡi Achilles. Ta hiển xuống từ trời cao
Hera trung lập sủng ái cả hai người biết bao.
Nên: hãy buông kiếm và bỏ mối hiềm kỵ
Hãy chỉ xúc phạm hắn bằng lời, hỡi tráng sỹ.
Vì hãy nghe những lời ta nói sau đây:
Rồi phần thưởng gấp ba lần ngươi bị tước, sẽ có ngày,
Hắn sẽ phải lót dưới gót giày ngươi chuộc lỗi,
Buông tay ra, Achilles, hãy nghe ta nói!"

(Iliad, Homer)

tranh: Giovanni Battista Tiepolo (1757): Minerva (Athena) ngăn Achilles không giết Agamemnon.

Dịch: QH, từ 2 bản dịch tiếng Anh của Chapman và Rieu.

______________________

"Những lời có cánh" là một cụm từ của Tây du nhập vào tiếng Việt. Cụm từ này bắt nguồn từ Iliad của Homer. Nếu không đọc từ điển Trích dẫn của Suối cạn có bò (Oxford Dictionary of Quotations) thì sẽ không biết đâu. He he.

Agamemnon là "vua của các vua" của Hy Lạp, vua Argos, nhưng đứng đầu tất cả các thành bang chư hầu, đi qua đảo của ông Chryses, người giữ đền thờ Apollo, tiện tay cướp con gái của ông này là cô trinh nữ Chryseis về làm vợ. Ông Chryses tới đòi chuộc lại con gái thì bị dọa giết nên đành về, cầu nguyện thần Apollo. Thần thấy trinh nữ trong đền thờ của mình bị xúc phạm, tức quá bèn làm cho lính Hy Lạp bị bệnh tật, chết hàng loạt. Tiên tri của Agamemnon bảo rằng do ông chôm trinh nữ từ đền Apollo nên bị thần quở. Do sức ép dữ quá nên Agamemnon bảo rằng thôi được rồi, tao sẽ trả, nhưng đây là chiến lợi phẩm của tao, nếu tao trả về thì phải có đứa nhường chiến lợi phẩm lại cho tao, tao sẽ lấy đồ của Achilles, Ajax, hoặc Odysseus.

Achilles nghe vậy tức quá bảo là tui không có ân oán gì với dân thành Troy, tui đi theo chỉ để giúp ông, vậy giờ ông ăn nói bố láo bố toét. Tui dỗi, tui về Phthilia. Agamemnon bảo, mầy chỉ là thằng chiến binh, mày không đánh nhau thì chứ làm cái việc gì, cứ về đi, tao không quỳ xuống xin mày ở lại đâu, tao sẽ lấy con nô lệ Bryseis của mày. Achilles nghe nói tự ái nổi đùng đùng, phân vân không biết nên rút kiếm ra chém hay làm gì thì Athena xuất hiện và có cuộc đối thoại như trên.

Athena khuyên Achilles không nên động thủ, chỉ nên động khẩu. Dân Hy Lạp si nghĩ thật hay ho.

Achilles đọc là A-khi-li-s, hoặc A-ki-li-s, nếu bạn muốn đọc theo tiếng Anh.

Hái quả (Fruit gathering) - Rabindranath Tagore

nguồn:http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1c/DiwaliOilLampCrop.JPG

Bài số 17
Tôi mang chiếc lồng đèn đất ra khỏi nhà mà gọi lớn, "Các em ơi, đến đây nào, anh sẽ thắp sáng đường cho các em đi!"
Đêm vẫn còn ám tối khi tôi trở về, bỏ lại con đường cho tịch mịch, và tôi cất tiếng van lơn,
 "Thắp sáng cho tôi với, Lửa ơi! Vì chiếc lồng dèn đất của tôi đã vỡ tan thành cát bụi rồi!"
(Nhật Chiêu dịch)



I BROUGHT out my earthen lamp from my house and cried, "Come, children, I will light your path!"
The night was still dark when I returned, leaving the road to its silence, crying, "Light me, O Fire! for my earthen lamp lies broken in the dust!"

______________________

Bài số 19
Anh làm vườn Sudas hái bông hoa sen cuối cùng còn sót lại trong hồ sau mùa đông quái ác và đến trước cổng điện để định bán cho nhà vua.
Anh gặp một người lữ khách, người này nói: "Xin hãy cho tôi biết giá của  bông sen cuối cùng này, tôi muốn mua để cúng dường Đức Bụt."
Sudas bảo: "Nếu anh trả một đồng masha vàng thì tôi sẽ bán."
Thế là lữ khách trả một đồng masha vàng.

Ngay lúc đó nhà vua bước ra, ngài cũng muốn mua bông sen vì ngài đang trên đường đến viếng Bụt, và ngài nghĩ, "Dâng lên Bụt đóa hoa sen nở trong mùa đông thì thật tốt lành biết mấy."
Khi anh làm vườn bảo rằng người kia trả cho anh một đồng masha vàng, nhà vua liền trả cho anh mười đồng, nhưng lữ khách liền đưa ra giá gấp đôi nhà vua.
Anh làm vườn, vốn tham lam, bỗng nghĩ tới cái lợi lộc lớn hơn so với những đồng tiền hai người kia đang đấu giá, liền cúi đầu và bảo, "Tôi không bán bông sen này."

Trong bóng râm của vườn xoài bên ngoài tường thành, Sudas đang diện kiến Bụt. Môi Người luôn thường trực sự im lặng đầy thương yêu còn mắt Người luôn ngập tràn những tia an lạc như sao mai trong một sớm mùa thu đẫm sương.
Sudas nhìn vào mắt Người, đặt bông sen lên chân người, và cúi đầu xuống đất bụi.
Bụt cười và hỏi, "Con có nguyện gì hở con trai?"
Sudas kêu lên, "Ít nhất xin hãy cho con được chạm vào chân Đức Bụt."

(QH dịch)

______________________

Bài số 70
Khi người giơ ngọn đèn cao lên trời, ánh sáng rọi vào mặt tôi, còn bóng tối phủ lấy người.
Khi tôi giơ ngọn đèn tình yêu trong trái tim tôi, ánh sáng rọi vào người, còn tôi đứng ngập trong bóng tối.

(QH dịch)

______________________

Bài số 1

Người hãy gọi tôi, tôi sẽ hái quả mang vào sân nhà người trong những làn đầy, dầu cho có vài quả rơi rụng mất hay vẫn còn xanh.
Vì mùa màng đã về trĩu nặng với tiềng kèn buồn ề ì của người chăn cừu dưới gốc cây.
Xin cho gọi tôi
Rồi tôi sẽ dong buồm đi trên sóng nước
Nghe gió tháng Ba cáu kỉnh thổi lăn tăn gợn mặt hồ thành những tiếng rì rào
Vườn đã hái xong, và trong những giờ phút mệt mỏi của buổi chiều tà
Tiếng gọi cất lên từ mái nhà người trên bờ biển sẽ gọi tôi về dưới bóng hoàng hôn.

(QH dịch năm 2008, sửa lại năm 2013)


BID me and I shall gather my fruits to bring them in full baskets into your courtyard, though some are lost and some not ripe.
For the season grows heavy with its fulness, and there is a plaintive shepherd's pipe in the shade.
Bid me and I shall set sail on the river.
The March wind is fretful, fretting the languid waves into murmurs.
The garden has yielded its all, and in the weary hour of evening the call comes from your house on the shore in the sunset