Iliad (2): Hịch của Agamemnon và lời hát của Homer (quyển 2)
Iliad (3): Hector dòm thấy thằng em quá hèn nhát nên đã chửi ra sao (quyển 3)
Iliad (3): Hector dòm thấy thằng em quá hèn nhát nên đã chửi ra sao (quyển 3)
"Hỡi Achilles, hãy kính sợ thần linh,
Hãy thương hại ta, một vị vua tủi nhục
Mang trên vai gánh nặng đầy khổ cực
Làm một điều chưa ai từng trả qua
Đó là hôn lên tay kẻ đã giết chính con ta."
(trích quyển 24 - Iliad - Homer, dịch theo bản dịch tiếng Anh của George Chapman)
(up phim lên rồi mà nó bị mất tiêu, mời các bạn click vào đây để xem đỡ)
Trích trong Troy (2004), đạo diễn Wolfgand Petersen.
Priam cầu xin Achilles trả lại xác Hector (tranh: Alexander Ivanov)
_____________________
Priam tiến vào, hôn tay Achilles.
Achilles: -Ông là ai?
Priam: -Ta vừa làm một điều mà chưa ai trên đời này từng làm. Ta hôn lên tay của kẻ đã giết con trai ta.
Achilles: -Ông là Priam?
Priam gật đầu.
Achilles: -Làm sao ông tới được đây?
Priam: -Ta cho là ta rành đất nước của chính ta hơn là người Hy Lạp.
Achilles (đỡ Priam dậy): -Ông thật dũng cảm. Ta có thể cắt đầu ông trong một cái chớp mắt.
Priam: -Ngươi nghĩ cái chết giờ đây còn làm ta sợ nữa sao? Ta đã chứng kiến đứa con trai cả của ta chết, chứng kiến cảnh ngươi kéo lê xác nó sau xe ngựa... Hãy trả nó lại cho ta. Ngươi biết nó xứng đáng có một tang lễ trang trọng theo đúng danh dự của nó mà. Trả nó lại cho ta.
Achilles: -Hắn giết em ta.
Priam: -Nó nghĩ hắn là ngươi. Bao nhiêu anh em ngươi đã giết rồi? Bao nhiêu người con, người cha, người anh và người chồng? Bao nhiêu hả, Achilles dũng mãnh?...
Ta biết cha của ngươi. Ông chết trước khi thời của ông đến. Nhưng ông may mắn khi không phải sống đủ lâu để thấy con trai mình ngã xuống...
Ngươi đã lấy mọi thứ của ta, đứa con trai cả, người kế thừa ngôi vua của ta, người bảo vệ vương quốc của ta. Ta không thể thay đổi những gì đã xảy ra, đó là ý muốn của các thần. Nhưng hãy cho ta ân huệ nhỏ này. Ta yêu đứa con trai của mình từ lúc nó mở mắt cho tới tận khoảnh khắc ngươi làm mắt nó nhắm lại.
Hãy để ta tắm rửa cho nó. Hãy để ta đọc lời cầu nguyện. Hãy để ta đặt hai đồng xu lên mắt nó để trả cho người đưa đò.
Achilles: -Nếu ta cho ông ra khỏi đây, nếu ta cho ông lấy lại thân xác của hắn, sẽ không có gì thay đổi đâu. Ông vẫn là kẻ thù của ta vào buổi sáng.
Priam: -Ngươi vẫn là kẻ thù của ta ngay tối nay. Nhưng ngay cả kẻ thù cũng có thể tỏ lòng kính trọng lẫn nhau.
Achilles (im lặng, đi ra một bên): Ta kính trọng lòng can đảm của ông. Hãy gặp ta ở ngoài. (đi ra)
Achilles (bọc xác Hector lại và khóc): Chúng ta sẽ gặp lại nhau sớm, người anh em.
____________________
Đoạn này là một đoạn hay trong phim Troy. Troy là một phim hay, vượt ngoài mong đợi của tôi.
Đoạn phim này khắc họa được những giọt nước mắt của Achilles đã rơi xuống trong quyển cuối cùng của Iliad. Không như mọi người thường nghĩ, Iliad của Homer dừng lại ở đoạn Priam đến xin xác Hector về và chôn cất. Con ngựa thành Troy nổi tiếng được kể lại trong các tác phẩm khác của các tác giả khác, rõ nét nhất trong đó là Aeneid của Virgil (đây cũng là một anh hùng ca nổi tiếng của nhà thơ La Mã Virgil, kể về Aeneas người thành Troy trốn thoát khỏi thành Troy sụp đổ và đến Ý, là tổ tiên của hai anh em sinh đôi Romulus và Remus, người sáng lập ra thành Roma).
Phim Troy kể về cuộc chiến thành Troy mà không có bóng dáng một vị thần nào, là một phim lịch sử chứ không phải một phim thần thoại. Ngay cả nữ thần biển Thetis, mẹ Achilles, trong phim cũng được khắc họa như một người phụ nữ bình thường, trong khi ở Iliad, bà được Homer miêu tả với rất nhiều sức mạnh đến từ biển, ban cho Achilles đủ thứ vũ khí, áo giáp.
Trong Homer, Troy là một cuộc chiến mà đủ các vị thần tham gia. Họ không trực tiếp đánh trận nhưng góp phần làm ảnh hưởng đến thế cục. Thần Apollo cho rằng Achilles lấy xác Hector về, không để cho Hector được chôn, kéo lê xác trên mặt của đất là tỏ ra không tôn trọng đất mẹ. Thế là Zeus phải cho Thetis đi truyền đạt ý nguyện cho Achilles cần phải trả xác Hector lại và phái thần Cầu vồng Iris truyền đạt cho Priam là phải đi xin lại xác Hector cùng với sự dẫn đường của Hermes. So với câu chuyện đầy thánh thần của Homer, bộ phim Troy rõ ràng mang tính nhân văn hơn nhiều.
Xem phim, tôi thấy thần thoại Hy Lạp dưới một góc độ khác, một góc độ nhân văn. Đó cũng từng là những con người, họ đã được thần thánh hóa vì những chiến công của họ, vì những điều họ đã làm. Những gì những con người của lịch sử ấy đã làm chính là điều khiến họ được cả ngàn năm sau nhớ đến, như lời bài hát chính thức của Troy "Remember" mà Josh Groban hát:
I'm with you, whenever you tell my story,
for I am all I've been done.
Cuối cùng thì Achilles cũng chết, chết một cái chết đầy tính thần thoại trong một bộ phim không hề thần thoại, theo đúng kịch bản của bi kịch Aeschylus (tiếng Việt đọc theo tiếng Pháp là Étsin, còn đọc chánh xác tiếng Hy Lạp là Ét-xơ-khi-lús): Achilles bị Paris bắn thẳng vào gót chân, khi đang ôm lấy Briseis. Cái chết của Achilles, những giọt nước mắt của Achilles, cơn giận dữ của Achilles, ánh nhìn của Achilles, lời nói và cử chỉ của Achilles, sự dũng mãnh và hiếu chiến và cả tình yêu của Achilles đều làm nên hình ảnh của một người anh hùng. Tất cả những thứ đó, Brad Pitt đều thể hiện một cách tuyệt vời qua vai diễn của mình.
____________________
Tôi nhận ra Iliad thực sự là một quyển khó nuốt. Tôi đọc bản dịch của Chapman, một bản dịch từ thế kỉ 17, một bản dịch được đánh giá là hay và tuy có hơi chế biến lại về từ ngữ so với bản tiếng Hy Lạp cổ nhưng giữ trọn vẹn phong cách của Homer. Tuy thế, đối với tôi, đó là một bản dịch khó đọc, tôi phải đọc cùng với bản dịch thô của Butler.
Tôi vừa đọc được vài trang của quyển 1 thì phải ngừng lại, để giành sau khi thi đại học xong sẽ giành thời gian đọc tiếp. Tự nhiên hôm nay ngứa ngáy tay chân, ngồi xem lại đoạn Priam gặp Brad Pitt, à gặp Achilles.
___________________
Nếu sau này người ta có kể lại câu chuyện của tôi, hãy để cho họ nói rằng tôi đã bước đi cùng những người khổng lồ. Con người sinh ra và chết đi như lúa mạch mùa đông, nhưng tên tuổi của họ không bao giờ chết. Hãy để họ nói rằng tôi sống cùng thời với Hector, người thuần ngựa. Hãy để họ nói rằng tôi sống cùng thời với Achilles...
(Odysseus - lời nói cuối phim)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét