Mua mưa thâu mây tan mệnh bạc

Đi mãi trên tuyết tôi tìm
Một dấu chân em để lại
Khi tay em nắm tay tôi
Băng qua đồng xanh cỏ dại

Trong phim gió có đoạn nói về chuyến đi qua Đức thăm hãng Junkers của ông Jiro và ông bạn bán than. Đoạn này có một cảnh nói về việc Jiro khi đi dạo trong đêm mùa đông với ông bạn thì nghe tiếng nhạc phát ra từ một ngôi nhà bên đường. Bản nhạc đó là một đoạn của liên khúc Winterreise của Schubert. Mình nghĩ bài Winterreise tượng trưng cho cả một phân đoạn phim này. Winterreise là "hành trình mùa đông". Có thể gọi đoạn này là đoạn Hành trình mùa đông của Jiro. Ngay sau đoạn này là cảnh Jiro lại mơ thấy Caproni (cậu thích sống trong thế giới có kim tự tháp hay không có kim tự tháp?), và cảnh lập tức chuyển sang mùa xuân, chấm dứt hành trình mùa đông.

Mình không biết đoạn Winterreise trong phim hát là đoạn nào, vì mình không rành nhạc Schubert và tiếng Đức của mình thì trừ mấy câu vớ vẩn linh tinh tụi trong lab dạy thì mình chẳng biết gì thêm nhiều. Nhưng đại loại là bài này sặc mùi lãng mạn chủ nghĩa thế kỉ 19 của Schubert, kể về một anh có hẹn với người yêu trong mùa đông xong bị cô này gạt, xong anh buồn quá đi lang thang trong mùa đông để tìm người yêu. Có vậy thôi. Một khổ tượng trưng cho liên khúc này mình đã dịch ở đầu bài kìa, quay lại đọc đi.

Hành trình mùa đông của ông Jiro cũng chính là hành trình đi tìm tình yêu của ổng, tức là cái máy bay. Và ổng đã gặp tình yêu của ổng trong giấc mơ, chính trong trời tuyết. Tình yêu của ổng, lúc này chưa mang hình dạng chiếc Zero, đang lao từ trên trời xuống và bốc cháy. Còn mặt Jiro thì đù ra như kiểu không biết chuyện gì đang xảy ra.

Lúc này Jiro chưa gặp lại Naoko, và mặt ổng vẫn còn non và rất đù. Đoạn này liên hệ mật thiết với đoạn Caproni kim tự tháp sau đó, nói về cuộc đời sáng tạo và lời khuyên "mười năm đời sáng tạo của cậu, hãy đổ hết sức lực ra mà làm nhé". Tình yêu của Jiro lúc này chưa thành hình, nó mang hình dáng tượng trưng là cái máy bay giấy, xuất hiện khi Jiro với Caproni đứng trên cánh máy bay của Caproni. Máy bay giấy, nghe quen không, đó chính là cái mà vài cảnh sau đó, Jiro dùng để tán Naoko. Rõ ràng thêm một bằng chứng cho thấy Miyazaki ngấm ngầm muốn nói Naoko chính là cái máy bay của Jiro.

Tình yêu của ổng chết từ lúc ổng còn chưa gặp, từ lúc nó còn chưa có hình dạng cụ thể và ổng còn chưa hiểu chuyện gì đang xảy ra. Điềm báo quá. Sau này khi nó dần dần thành hình, cụ thể hóa thành hình dạng Naoko và chiếc Zero, thì lại càng nhiều điềm báo cho thấy cả hai tình yêu đều sắp lên đĩa. Naoko thì đóng vai nữ chính truyện Núi thần phiên bản Nhật còn cái Zero thì bay giữa trời hoa anh đào nở tung, như kiểu samurai viết thơ từ thế dưới tán anh đào đang rơi. Về sau đúng là khi mấy chiếc Zero chuẩn bị đi kamikaze, thiếu nhi ra chào tạm biệt còn vẫy hoa anh đào với tặng cành anh đào cho các chiến sĩ đem lên máy bay. Bi thảm quá.

Còn cái phim này thì mệt ghê, càng coi càng phát hiện ra tùm lum thứ.

___________________

Hãy nghe Ru con mùa đông bản cũ của Ái Vân cho đỡ mệt: